Wina Chardonnay
Chardonnay to najbardziej popularna biała odmiana winorośli, uprawiana wszędzie tam, gdzie produkowane jest wino. Dobrze łączy się z innymi odmianami w kupażach, jednak najlepsze nie są zwykle mieszane. Pochodzi z Burgundii we Francji. Jest krzyżówką szczepów pinot gris z gouais blanc. Najlepiej z wszystkich białych odmian nadaje się do fermentacji i dojrzewania w dębowych beczkach. Zależnie od sposobu produkcji pozwala na otrzymanie lekkiego, orzeźwiającego i mineralnego wina lub wina aromatycznego, długowiecznego i ciężkiego, o bardzo złożonym aromacie.
Chardonnay jest ważnym składnikiem wielu win musujących na całym świecie, w tym szampana. Nadaje się do każdego stylu produkcji wina od wytrawnych win spokojnych, po wspomniane wina musujące, do słodkich z późnego zbioru nawet do win botrytyzowanych.
Charakter wina
W chłodnym klimacie takim jak francuska apelacja Chablis, Meursault, Chassagne-Montrachet ma tendencję do bycia winem ze średnio-lekkim ciałem o zauważalnej kwasowości i aromacie zielonej śliwki, jabłka i gruszki, cytrusów. W cieplejszych miejscach takich jak Australia oraz Marlborough w Nowej Zelandii aromaty stają się mocno cytrusowe, brzoskwiniowe i melonowe, podczas gdy w bardzo ciepłych miejscach jak Central Coast AVA w Kalifornii nabierają nut fig, bananów i mango. Wina, które przeszły fermentację malolaktyczną, mają delikatniejszą kwasowość i nabierają aromatów owocowych z nutą orzechów laskowych i masła.
Odmiana starzona w beczce
Cena odmiany
Na cenę wina mają wpływ metoda produkcji, uprawy oraz miejsce pochodzenia. Najprostsze wina dobrej jakości kupimy w cenie 30–40 zł. Wina te znajdują szerokie zainteresowanie nie tylko ze względu cenę, ale przede wszystkim na delikatną taniczność oraz wyczuwalne przyjemne aromaty, które doceniają nie tylko koneserzy, ale i osoby, które przygodę z winem dopiero rozpoczynają. Wina o bardziej złożonych aromatach, często dojrzewające w beczce, pochodzące z wyjątkowych siedlisk, będą miały cenę znacznie wyższą.
Najdroższe chardonnay pochodzą z Burgundii ze względu na niepowtarzalne nigdzie indziej aromaty łączone z terroir apelacji grand cru oraz premier cru.
Czytaj więcej
Najlepiej smakuje
W zależności od stylu, chardonnay będzie pasowało do bardzo różnych dań. Szampany na bazie chardonnay są bardzo uniwersalne w tym względzie. Najczęściej wina z tej odmiany podawane są do pieczonego drobiu, wędzonych, tłustych ryb oraz pikantnej azjatyckiej kuchni oraz owoców morza. Chardonnay z nutą dębu z pewnością nie sprawdzi się dobrze z rybami i owocami morza. Wina o wyższej kwasowości można łączyć z potrawami na bazie pomidorów, delikatniejsze podać można do dań z grzybami oraz do serów kozich oraz twardych jak gouda, gruyer, pecorino, manchego, cheddar oraz do miękkich jak brie, reblochon do których idealnie sprawdzi się maślane chardonnay.
Regiony upraw chardonnay
Francja
We Francji chardonnay jest drugim najczęściej uprawianym białym szczepem winogron – wyprzedza sémillon i sauvignon blanc. Odmiana jest dominującą białą odmianą winorośli w regionie Chablis i Burgundii. Ze względu na tradycyjny sposób oznaczania etykiet (nazwy odmian nie są na nich umieszczane) nie mamy co szukać na nich słowa „chardonnay”, a jednak wina te cieszą się opinią jednych z najlepszych francuskich win białych.
Najsłynniejsze wina z chardonnay powstają w okręgu winiarskim Chablis, gdzie podobno pierwsze jego sadzonki zasadzono w opactwie cystersów w Pontigny w XII wieku. Obecnie wytwarzane tu wina uznawane są za jedne z najczystszych przejawów odmianowego charakteru tej winorośli. Winiarze z regionu podkreślają, że wpływ na wyjątkowość win mają tu zarówno wapienne gleby, jak i chłodny klimat, który pomaga utrzymać wysoką kwasowość. Wina rzadko przechodzą fermentację malolaktyczną i rzadko poddawane są dojrzewaniu w dębie. Odznaczają się przy tym wysokim odczuciem mineralności oraz smakiem tzw. mokrego kamienia, który w miarę starzenia się wina łagodnieje i ewoluuje w delikatną nutę miodu.
W Szampanii chardonnay najczęściej mieszany jest z pinot noir i pinot meunier, tworząc w połączeniu z nimi doskonałe szampany, ale występuje również w produkcji jednoodmianowego musującego musującego wina typu blanc de blancs. Chardonnay dodaje musującym winom z regionu finezji i równoważy kwasowość, czasem przy dojrzewaniu nad osadem dodaje nut kremowych, kwiatowych oraz aromatu orzechów laskowych.
Inne regiony
Poza regionami omówionymi powyżej, chardonnay jest uprawiane w Republice Południowej Afryki oraz w miejscach o nieco chłodniejszym klimacie – we Włoszech, Grecji, Izraelu i Libanie, a także w Austrii, Bułgarii, Chorwacji, Gruzji, Niemczech, na Węgrzech, w Mołdawii, Rumunii, Słowenii oraz Hiszpanii, gdzie coraz częściej stosowane jest do win musujących typu cava. W chłodnym klimacie południowoamerykańskich regionów winiarskich jak Argentyna i Chile stała się drugą najczęściej uprawianą odmianą białych winogron.
Ameryka Północna
Poza granicami Francji odmiana dominuje w Kalifornii, gdzie wina posiadają zupełnie inne od francuskich chardonnay aromaty. Winogrona zbierane są znacznie bardziej dojrzałe, a wino jest często starzone nad osadem w beczkach. Osady są okresowo mieszane, aby uzyskać bardziej miękkie, kremowe odczucie w ustach.
Australia i Nowa Zelandia
Podobnie jak wiele innych odmian winogron, chardonnay po raz pierwszy przyjechała do Australii w kolekcji Jamesa Busby'ego w 1832 roku. Rozpowszechniła się dopiero w latach 50. XX wieku i jest jedną z najbardziej znaczących białych odmian w Południowej Australii. Duża przystępność wina o stosunkowo niskiej kwasowości i bogatym owocowym aromacie spowodowała zwiększenie nasadzeń oraz zaowocowała winami z odmiany często dojrzewającymi w beczce lub z dodatkiem dębowych wiórów. W tych winach wyczuwalne są owoce cytrusowe i niekiedy nuta dymu.
W Nowej Zelandii, szczególnie w regionie Marlborough, odmiana chardonnay nie jest tak dominująca jak sauvignon blanc, jednak i tu stanowi znaczącą część światowej produkcji. Jest trzecią najbardziej rozpowszechnioną odmianą białej winorośli w Afryce Południowej, gdzie często występuje w mieszankach z rieslingiem i sauvignon blanc lub chenin blanc i colombard.
Inne nazwy: melon blanc, morillon.
Oprac. Anna Miodońska
