Wina izraelskie

Starożytność

W Izraelu uprawiano winorośl nawet 4 tys. lat temu, o czym świadczą kamienne tłocznie licznie rozsiane po północnej części kraju. O winie często wspomina Biblia, bo jest ono ważnym elementem rytuałów zarówno w judaizmie, jak i w chrześcijaństwie. Słowa „winnica” „wino”, „winiarstwo” lub podobne występują w Biblii 521 razy. Także w Nowym Testamencie gości ono często.

Jednym z cudów Chrystusa była przemiana wody w wino w Kanie Galilejskiej. Prawdopodobnie słowo wino wywodzi się od hebrajskiego „jajin” z którego, powstało greckie „oinos” i łacińskie „vino”. Jednak mimo wspaniałego dziedzictwa starożytności współczesne winiarstwo izraelskie jest bardzo młode. Powstanie antyrzymskie w latach 66–73 n.e. i zburzenie świątyni spowodowały upadek ekonomiczny kraju. Winnice prawie całkowicie zniknęły z Izraela po inwazji arabskiej w VII wieku. Krzyżowcy byli tu za krótko, aby je odbudować.

Odrodzenie

Dopiero pod koniec XIX wieku bankier i filantrop baron Edmond de Rothschild (z Château Lafite w Bordeaux) założył winiarnię Carmel w miasteczku Zichron Yakow. Aż do późnych lat 80. XX wieku firma ta była monopolistą kontrolującym niemal całość izraelskiego winiarstwa. Przełom nastąpił w 1976 gdy na Wzgórzach Golan grupa młodych izraelskich winiarzy zasadziła krzewy sprowadzone z Kalifornii, a w 1986 r. nowo powstała winiarnia Golan Heights Winery wypuściła na rynek swoje pierwsze wina. Golan Heights Winery uczyniło z Izraela wschodzącą gwiazdę na rynku winiarskim. Za sukcesem tej winiarni poszli inni. Dziś w Izraelu mimo szczupłego areału upraw działa kilkuset producentów, w tym kilku gigantów oraz setki winiarni butikowych.

Regiony i klimat

Wina izraelskie robi się w 4 regionach kraju – Galilei ze Wzgórzami Golan na północy, Samarii, Wzgórzach Judzkich oraz na Pustyni Negew. Kraj mimo małych rozmiarów ma dużą rozpiętość klimatów, od pustynnego przez subtropikalny po śródziemnomorski. Dzięki temu ma warunki upraw sprzyjające wielu odmianom międzynarodowym. Z uwagi na francuskie związki z baronem Rotschildem w XIX w. rozpoczynano od uprawy odmian langwedockich, które wydawały się najbardziej odpowiednie w tym obszarze klimatycznym. Szczepem, który święci tu największe triumfy, jest izraelski cabernet sauvignon.

Winiarstwo izraelskie należy do najnowocześniejszych na świecie. Izraelczycy są bardzo innowacyjni. Z ich wynalazków korzystają winiarze na całym świecie.

Oprac. Witosław Stępień