Wina słoweńskie
Słowenia położona jest pomiędzy Alpami na północy a Adriatykiem na południu, co w dużym stopniu determinuje lokalny klimat. Dwie trzecie winnic znajduje się na tarasach. Chłodzący czynnik wysokości wpływa na charakter białych win, z których Słowenia może być naprawdę dumna.
Wina ze Słowenii były znane na zachodzie jeszcze przed upadkiem komunizmu z racji silnego nastawienia Jugosławii na eksport i dobrych kontaktów rządu z zachodnimi demokracjami. Kraj kulturowo i politycznie zawsze był blisko związany z centrum Europy poprzez przynależność do Monarchii Habsburskiej (do 1918), a ponadto do końca II wojny światowej niemal cały nadmorski region Primorje należał do Włoch. Do roku 1989 produkcja wina była w rękach przedsiębiorstw państwowych i spółdzielni.
Po upadku systemu powstało szereg małych, nowoczesnych winiarni, ale cześć spółdzielni przetrwała i ma się do dziś bardzo dobrze jak np. Klet Brda. W ostatnich latach słoweńskie wina robią wielka karierę na świecie, szczególnie w Wielkiej Brytanii i USA, są też coraz popularniejsze w Polsce. Zdecydowana większość win słoweńskich to wyroby odmianowe. Kupaże ceni się tu niżej, choć i to zmienia się w ostatnich latach. Powszechną praktyką staje się zastępowanie lokalnych odmian szczepami międzynarodowymi.
Odmiany i regiony
W Słowenii wyróżniamy trzy regiony winiarskie – położone w północno-wschodniej części kraju Podravje, Posavje na południowym-wschodzie oraz Primorje ciągnące się wzdłuż granicy z Włochami, aż do krótkiego, słoweńskiego wybrzeża Adriatyku. 75% produkcji stanowią wina białe, a 25% różowe i czerwone. Wśród odmian czerwonych wyróżniamy cabernet sauvignon, barberę, merlota, pinot noir, kekfrankosa (zwanego tu modra frankija) i sankt laurent (šentlovrenka). Z odmian białych dominują reński riesling, welschriesling (laski rizling), furmint (šipon), ribiolla gialla, pinot gris, sauvignon blanc, muscaty i malvazja.
Oprac. Witosław Stępień