Wina z Włoch

Winorośl uprawia się na Półwyspie Apenińskim od tysiącleci. Wino robiono tu jeszcze zanim powstało imperium rzymskie, ale to dzięki jego legionom Europę pokryły winnice od Iberii po Kotlinę Panońską. Dzisiejsze Włochy są spadkobiercą tej tradycji, co przejawia się choćby w gigantycznej liczbie lokalnych odmian, mrowiu stylów, regionów i miejscowych tradycji.

Kształt półwyspu z jego północno-południową orientacją ma wpływ na zróżnicowanie klimatu od subalpejskiego w Trydencie i Górnej Adydze po gorący śródziemnomorski na Sycylii. Dlatego trudno znaleźć dla całego kraju jeden wspólny mianownik. Italię trzeba poznawać regionalnie, krok po kroku, uwzględniając geografię, lokalną historię, przywiązanie mieszkańców do wielowiekowych tradycji lub przeciwnie próby wyrwania się z jej ograniczeń.

Regiony winiarskie we Włoszech

Są w Italii regiony czy apelacje o statusie gwiazd, są średniaki i Kopciuszki. Do tych pierwszych zdecydowanie należy Piemont. Kraj trufli i ikonicznych win z odmian nebbiolo, barbera, dolcetto. To tu powstają wielkie, długowieczne wina z apelacji Barolo i Barbaresco – silne, pikantne, mocno taniczne i pięknie owocowe. Nad Adriatykiem, po drugiej stronie półwyspu znajduje się Veneto, jeden z największych pod względem produkcji regionów Włoch. To też miejsce o ogromnym bogactwie kulturowym. Polacy kochają wywodzące się z Veneto prosecco, ale ważne miejsce zajmuje też apelacja Valpolicella z winami z podsuszanych winogron jak amarone, reciotto i ripasso.

Kierując się na południe, docieramy do Toskanii. To prawdziwa wylęgarnia gwiazd, z takimi sławami jak wina z apelacji Chianti Classico, Brunello di Montalcino czy Vino Nobile de Montepulciano.

Południe, przez lata pozostające w cieniu północy, dziś mocno rozwija skrzydła. Polacy w ostatnich latach oszaleli na punkcie odmiany primitivo. Jej matecznikiem jest Apulia.

Po sąsiedzku, w Kampanii, królują białe fiano oraz greco di tufo, zaś czerwone wina o różnej jakości robi się tu ze szczepu aglianico. W Abruzji bardzo popularne są montepulciano d’abruzzo, zaś Sycylia, obok słodkich win z okolic Marsali, słynie dziś z eleganckich jednoodmianowych nero d’avola.

Oprac. Witosław Stępień