Zamknij

Tytuł oferty z możliwością zmiany koloru czcionki

Klubowy zestaw kieliszki + dekanter

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.

108,50 Cena detaliczna
108,50 Cena promocyjna
Dodaj do koszyka
*Oferta ważna do 26.09.2019

Sherry – wina doskonałe przez cały rok



Sherry to wina wzmacniane rodem z Andaluzji, powstające w okolicach miast Jerez de la Frontera, Sanlúcar de Barrameda i Puerto de Santa María tworzących tak zwany trójkąt sherry czyli wytyczających teren, na którym można produkować te jedyne w swoim rodzaju wina.



Sherry w ofercie

Czym jest sherry?

Tworzące wielką i bardzo zróżnicowaną grupę wina sherry należą do najsłynniejszych wzmacnianych win świata, obok porto i madery. Tyle, że o ile w przypadku tych ostatnich wspólnym mianownikiem praktycznie wszystkich win (także tych określanych mianem wytrawnych) jest wyraźnie wyczuwalna w smaku słodycz, o tyle z sherry sprawa jest znacznie bardziej skomplikowana. Wśród sherry znaleźć można bowiem zarówno wina w stu procentach wytrawne, jak i przykłady zdecydowanie słodkie, czasami nawet bardzo. Z formalnego punktu widzenia za ich wspólny mianownik można uznać kolor, ponieważ wszystkie są winami białymi, gdyż do ich produkcji zastosowano tylko jasne odmiany winorośli, jednak nierzadko trudno w tę prawdę uwierzyć, szczególnie jak ma się przed sobą kieliszek z ciemnobrązowym, wręcz gęstym winem hojnie roztaczającym aromaty rodzynek i innych suszonych owoców. Dla przeciwwagi do innego kieliszka można nalać świeżutkie, bardzo subtelnie wybarwione, niemal przezroczyste fino o dość ostrych aromatach wzbogaconych o akcent solny. I w obydwóch przypadkach będziemy mieć do czynienia z sherry… Być może dlatego świat sherry jest tak bardzo fascynujący i nie sposób się nim znudzić… Biorąc powyższą różnorodność pod uwagę, bez protestów można się zgodzić z twierdzeniem specjalistów, że sherry z powodzeniem można pić o każdej porze roku; ciepłą wiosną i latem trudno o bardziej trafione wino niż rześkie fino, w jesienną aurę doskonale wpasowuje się emanujące orzechowymi aromatami amontillado, a zimową porą z niewątpliwym sukcesem rozgrzeje nas fantastycznie wyraziste, cudowanie złożone oloroso.




Kontrowersyjna biel

eeee
Do wyrobu wszystkich win sherry wykorzystuje się zaledwie trzy odmiany winogron – palomino fino, pedro ximénez i moscatel, w najlepszych siedliskach uprawiane na białej, wapiennej glebie o nazwie albariza. Cechuje ją wyjątkowa zdolność absorbowania olbrzymich ilości wody deszczowej w porze opadów, z których potem może korzystać winorośl podczas okresów suszy latem. Jednym z głównych czynników dywersyfikujących wina sherry jest proces dojrzewania, któremu zostały poddane w beczkach. Wina, które przeszły proces dojrzewania biologicznego bez dostępu tlenu czyli pod kożuchem utworzonym z drożdży są jasnego koloru, o zwiewnej strukturze i charakterystycznych nutach drożdży wyczuwanych wśród aromatów. Natomiast wina dojrzewane przy dostępie tlenu są ciemniejsze, a ich aromat i smak pozostają długo na podniebieniu za sprawą wyrazistej struktury. To pracownik winiarni – bodeguero – podejmuje decyzję o wzmocnieniu wina do 15 procent lub do 17. To ona determinuje przyszły rodzaj dojrzewania wina; pod florem z drożdży w przypadku win wzmocnionych do 15 procent i przy dostępie tlenu w przypadku win wzmocnionych do 17 procent.

eoeoeoeoe
Oprócz dojrzewania drugim czynnikiem dywersyfikującym sherry jest sposób winifikacji. Winogrona szczepu palomino fino poddaje się całkowitej fermentacji, aż do uzyskania wina o pełnej wytrawności czyli do momentu, gdy cały zawarty w gronach cukier przetworzony zostanie w alkohol. Takie wina stanowią potem bazę najrozmaitszych rodzajów sherry powstających w wyniku mieszania. Inaczej postępuj się w przypadku winogron ze szczepów pedro ximénez i moscatel, jako że w ich przypadku celem jest otrzymanie wina o jak najwyższym poziomie cukru. Dlatego już po zbiorze są one dodatkowo podsuszane na słońcu przez kilka dni. Potem fermentują bardzo powoli z powodu bardzo dużej koncentracji cukru w gronach. Po niedługim czasie fermentację przerywa się poprzez dodanie wysokoprocentowego alkoholu z winogron skutkiem czego tylko niewielka część zawartego w gronach cukru została przetworzona w alkohol. Otrzymane w ten sposób wina często są używane do dosładzania wytrawnych win otrzymanych w wyniku całkowitej fermentacji; produktem finalnym są wówczas wina o różnym stopniu słodyczy. Ten proces po hiszpańsku nosi nazwę cabeceo.

ueuueeuo
Reasumując w przypadku sherry stosuje się dwa rodzaje fermentacji – całkowitą lub częściową; w wyniku pierwszej powstają wina w pełni wytrawne zwane generoso czyli szlachetne, w wyniku drugiej – bardzo słodkie noszące nazwę win naturalnie słodkich. Połączenie obydwóch rodzajów skutkuje winami o różnym stopniu słodyczy określanymi mianem szlachetnych win likierowych.



Bazowe sherry

Bazę do produkcji wszystkich sherry powstających z odmiany palomino fino stanowi całkowicie wytrawne wino o bardzo jasnej barwie, subtelnej owocowości i niskiej kwasowości.

Podczas dekantacji takiego bazowego wina widać, jak zaczyna formować się flor – powłoka z drożdży, stopniowo pokrywająca całą jego powierzchnię. To właśnie flor bezdyskusyjnie jest najbardziej wyjątkowym naturalnym czynnikiem ze wszystkich przyczyniających się do powstania super charakterystycznych win sherry. Po tym, jak drożdże, które dokonały transformacji zawartego w gronach cukru obumrą, w regionie Jerezu do akcji wkracza inny szczep miejscowych drożdży będących w stanie działać, nawet kiedy cały zawarty w moszczu cukier został wyczerpany. Przez wieki, zapewne w konsekwencji selekcji naturalnej, kilka szczepów drożdży, aby przetrwać nauczyło się żywić alkoholem powstałym podczas fermentacji. Stopniowa reprodukcja tych mikroorganizmów tworzy na powierzchni wina powłokę bardzo skutecznie chroniącą wino przed kontaktem z powietrzem. Drożdże odpowiedzialne za tworzenie powłoki potrzebują odpowiednich warunków do swej działalności, miedzy innymi tlenu, dlatego żadna z beczek, w których pojawia się flor, nie jest wypełniona całkowicie. W pomieszczeniach, w których przechowuje się beczki, musi być ciągły przepływ powietrza. Drożdże są w stanie przetrwać tylko, gdy poziom alkoholu w winie nie przekracza 15, 5 procent. Jest to bardzo istotna kwestia, kiedy przychodzi moment, gdy mistrz piwniczny musi zdecydować, jaki rodzaj wina chce otrzymać.



Produkcja i klasyfikacja

Mniej więcej pod koniec września nowe wina poddaje się pierwszej klasyfikacji. W zależności od warunków panujących w danym roku, miejsca uprawy winogron czy sposobu tłoczenia moszczu, poszczególne partie wina mogą dość znacznie różnić się między sobą. Z każdej z nich pobierane są próbki by podzielić je na dwie duże grupy; jedną stanowią wina o szczególnie jasnej barwie i finezji – z tych w przyszłości ma powstać fino i manzanilla, drugą grupę tworzą wina mocniej zbudowane, z których w przyszłości powstanie sherry oloroso.

Ponieważ sherry to wina wzmacniane, w procesie produkcji dodaje się do nich wysokoprocentowego alkoholu, by podnieść poziom alkoholu w finalnym winie. To właśnie dodatek wysokoprocentowego destylatu winnego zapoczątkował szeroką gamę win sherry.

Po dokonaniu pierwszej klasyfikacji wina wzmacniane są – finos i manzanilla do 15,5 procent, a wina przeznaczone na oloroso – co najmniej do 17 procent. Te wzmocnione do 15,5 procent będą przechodziły proces biologicznego dojrzewania pod florem z drożdży bez dostępu tlenu, a te wzmocnione do 17 procent będą dojrzewać przy dostępie tlenu.



Po wzmocnieniu młode wina przelewa się z tanków do beczek, w których dojrzewać będą do chwili butelkowania. To stadium pośrednie między pierwszą klasyfikacją i rozpoczęciem procesu dojrzewania, w kontekście sherry dość szczególnego, jest esencjonalne w odniesieniu do win wzmocnionych do 15,5procent czyli tych mających w założeniu zachować powłokę z drożdży – na tym etapie wina te noszą nazwę sobretablas. Po upływie od sześciu miesięcy do roku wino klasyfikuje się powtórnie. W tym przypadku trzeba na tę czynność poświęcić o wiele więcej czasu, ponieważ wino jest już umieszczone w 500 litrowych beczkach, a nie w tankach o pojemności 50 tysięcy litrów. Wówczas udziałem wina staje się jedyne w swoim rodzaju dynamiczne dojrzewanie w systemie solera polegające na mieszaniu różniących się wiekiem partii wina. Celem takiego działania jest otrzymanie wina jednorodnego i posiadającego charakterystyczne dla konkretnego typu wina właściwości aromatyczno-smakowe. Na beczkach, w których flor nadal jest obecny i rozwija się dobrze chroniąc wino przed oksydacją, robi się oznaczenie kredą – symbol palmy – by wskazać poziom finezji, który wino osiągnęło. Tak oznaczone wina przeznaczone są tylko do biologicznego dojrzewania pod jedyną w swoim rodzaju warstwą ochronną z drożdży czyli florem. To ona bardzo skutecznie chroni wino przed tlenem i atakiem kwasu octowego. Ale żeby flor kwitnął, potrzebne jest częste odświeżanie młodym winem, dlatego przy solerze fino nigdy nie brakuje pracy, bo wino ciągle trzeba ściągać i uzupełniać zawartość beczek. Wino wzmocnione do 17 procent od początku przeznaczone na oloroso także dojrzewa w systemie solera, ale już bez powłoki z drożdży, a ochronę zawdzięcza wyłącznie wzmocnieniu. Solera to nic innego jak składowane w rzędach beczki jedna na drugiej; każdy rząd zawiera sherry o innej przeciętnej wieku – najstarsze znajdują się na samym dole czyli podłodze (po hiszpańsku suelo – stąd nazwa), a najmłodsze na górze. Dla win dojrzewających pod florem jak fino lub manzanilla, które zależą od świeżości, tych pięter z beczkami może być nawet dziesięć, dla starych, powoli dojrzewających oloroso czy amontillado – pięć lub sześć. Z najniższego, umieszczonego na ziemi rzędu beczek czyli solery, w której znajduje się najstarsze wino, utacza się sherry dwa razy do roku, za każdym razem nieco ponad dwadzieścia procent zawartości każdej z beczek trafia do butelkowania lub mieszania. Wino ściągnięte do zabutelkowania z najniżej położonej beczki uzupełnia się dokładnie tą samą ilością wina z piętra drugiego czyli pierwszej criadery, a potem z drugiej, trzeciej i tak do samej góry. Najwyżej położoną criaderę uzupełnia się winem z bieżącego rocznika. Przelewanie ściśle określonych ilości wina jest bardzo żmudnym procesem, jednakże koniecznym, by zagwarantować jednorodność mieszanki. W ten sposób powstają niemal wszystkie wina sherry.


Rodzaje win sherry

Podstawowy podział win sherry różnicuje je na dojrzewane pod florem fino i manzanillę – podobną do niego, ale powstającą tylko w przesyconym wilgocią morskim klimacie miasta Sanlúcar de Barrameda, zachwycające orzechowymi aromatami amontillado, powstałe w wyniku dojrzewania dwojakiego typu – początkowo biologicznego pod florem z drożdży, a następnie przy dostępie tlenu – oraz cechujące się solidniejszą strukturą i wyrazistością oloroso. Czwarty (lub piąty, jeśli osobno traktuje się manzanillę) rodzaj wina wśród szlachetnych czyli generosos stanowi palo cortado mające na koncie także dojrzewanie dwojakiego typu czyli biologiczne i oksydacyjne. Warto zwrócić uwagę, że wszystkie te wina są winami całkowicie wytrawnymi; stanowią wizytówkę apelacji Jerez-Xérès-Sherry plasując się wśród najbardziej elitarnych białych win świata. Jednak w obecnych czasach wina sherry w zbiorowej mentalności funkcjonują głównie jako wina słodkie, gdyż większość rodzajów sprzedawanych na rynkach zagranicznych to mieszanki dostosowane do gustu nabywców i dosładzane słodkim winem z odmiany pedro ximénez lub słodkim moszczem. Tak tworzone są cieszące się wielką popularnością sherry cream i medium. Ponieważ są one wszechobecne na rozmaitych rynkach, większość konsumentów doznaje swoistego szoku na wieść o tym, że te klasyczne sherry, bezpośrednio ściągnięte z solery, zawsze są winami wytrawnymi. Wina dosładzane, dzięki swemu młodemu wiekowi (zazwyczaj liczą sobie trzy lata) są niedrogie, podczas gdy spędzające w beczkach długie dekady sherry wytrawne (z wyjątkiem fino, które poza nielicznymi przypadkami przeznaczone jest do spożycia za młodu), sprzedawane są bardzo drogo. Ale uwaga; w obecnych, bardzo niekorzystnych dla win wzmacnianych czasach, relacja jakości do ceny jest znakomita, dlatego właśnie teraz warto w nie inwestować. Nie bez powodu koneserzy jak świat długi i szeroki doceniając wspaniałą złożoność sherry traktują je jako wybitne wina medytacyjne.

Oczywiście atutów nie brak także winom takim jak sherry cream, które jako słodkie wino powstałe dzięki dosłodzeniu wytrawnego oloroso słodkim winem z odmiany pedro ximénez lub słodkim moszczem, wykorzystywać można przy rozmaitych okazjach – jako aperitif (wówczas najlepiej podać sherry z lodem i plasterkiem pomarańczy), do deserów, owoców, ciastek, a także w połączeniu z foie gras i serami z przerostem niebieskiej pleśni.

Drugim bardzo popularnym w świecie sherry jest sherry medium, które powstaje w wyniku dosłodzenia sherry amontillado czyli wina, które dojrzewało zarówno pod florem z drożdży jak i przy dostępie tlenu, słodkim winem z odmiany pedro ximénez lub słodkim moszczem. Jest to bardzo duża grupa win sherry, jako że przepisy apelacji sherry w tej grupie umieszczają wina o poziomie cukru powyżej 5 g/l aż do 115 g/l. W przypadku, gdy zawarty w danym winie poziom cukru mieści się w przedziale 5 a 45 g/l wino nosi nazwę „Medium dry”, natomiast gdy poziom cukru wynosi pomiędzy 45 a 115 g/l wino określane jest mianem „Medium sweet”. Sherry te mają bardzo szerokie zastosowanie kulinarne; w szczególności dobrze współgrają z pikantnymi daniami, na przykład kuchni hinduskiej.

Znaczenie czasu

Co najmniej kilka czynników sprawia, że wina sherry potrafią być tak odmienne. Na pewno różnicuje je sposób dojrzewania – biologiczne lub oksydacyjne, także technika winifikacji polegająca na całkowitej lub częściowej fermentacji, jednakże parametrem o kapitalnym znaczeniu, w znacznym stopniu determinującym jakość win sherry, jest czas.

To właśnie podczas długich dziesięcioleci dojrzewania rodzą się nieprawdopodobne, fantastycznie zniuansowane i jedyne w swoim rodzaju wina. Tym samym kolejna klasyfikacja win sherry przeprowadzana jest w oparciu o wiek; dotyczy win o potwierdzonym wieku 20 i 30 lat, win ze wskazaniem wieku 12 i 15 lat oraz sherry rocznikowych. Tylko Consejo Regulador czyli komisja regulująca i nadzorująca wyrób sherry zajmuje się certyfikowaniem najwyższej jakości, dojrzewających przez wyjątkowo długi czas win. Do tej prawdziwie elitarnej grupy jerezańskich win mogą należeć tylko przedstawiciele grup takich jak: amontillado, oloroso, palo cortado i pedro ximénez. Dwie kategorie dla tych wyjątkowych win powstały zaledwie w 2000 roku i są to V.O.S – Vinum Optimum Signatum (wino uznane za doskonałe) lub Very Old Sherry dla win liczących sobie ponad dwadzieścia lat i V.O.R.S. – Vinum Optimum Rare Signatum (wino uznane za doskonałe i wyjątkowe) lub Very Old Rare Sherry dla win ponad trzydziestoletnich. Oznaczenia te obowiązkowo muszą widnieć na etykietach tych win. Aby doświadczyć ich walorów organoleptycznych wystarczy spróbować znakomitego słodkiego Matusalem powstałego w winiarni González-Byass, godnie reprezentującego tę dystyngowaną grupę. Docenione także zostało przez panel degustacyjny jednego z najważniejszych pism branżowych w świecie wina – magazyn „Decanter”, który w 2020 roku przyznał mu 96 punktów. Na koncie ma także tytuł Sherry Trophy zdobyty podczas IWSC w roku 2018. To intrygujące, cudownie zniuansowane wino narodziło się w wyniku zestawienia win powstałych z dwóch odmian winorośli – palomino fino i pedro ximénez. Pierwsze z nich po zakończonej fermentacji wzmocniono do 18 procent, a następnie poddano dojrzewaniu w solerze oloroso przy dostępie tlenu, tak by uległo całkowitej oksydacji. Winogrona pedro ximénez po zbiorze poddano procesowi asoleo czyli rozłożono je na matach pod bezchmurnym andaluzyjskim niebem na okres dwóch tygodni; wówczas straciły 40 procent objętości z racji wyparowania wody, co spowodowało koncentrację cukrów. Potem poddano je fermentacji, która z powodu obfitości zgromadzonego w gronach cukru przebiegała bardzo powoli. Mniej więcej w momencie, gdy wino osiągnęło 7 procent alkoholu, wzmocniono je do 15 procent, by następnie umieścić je w solerze pedro ximenéz. Przez okres około 15 lat wina dojrzewały osobno; potem zestawiono je ze sobą w proporcji 75 procent palomino i 25 procent pedro ximénez i już jako jedno wino poddano kolejnemu etapowi dojrzewania w solerze Matuzalem przez okres 15 lat. Ten długi proces dojrzewania zaowocował wspaniałym, iście barokowym winem urzekającym bujnymi aromatami suszonych owoców, rodzynek i przypraw korzennych, a na podniebieniu miękką słodyczą i jedwabistością. Charakteru dodaje mu intrygująca gorzko-słodka końcówka. Doskonale sprawdzi się zarówno w towarzystwie dojrzewających serów z przerostem niebieskiej pleśni jak i szarlotki, ale przede wszystkim jednak oczaruje jako fantastyczne wino medytacyjne.

Warto mieć na uwadze, że w przypadku win sherry potwierdzenie wieku nie jest sprawą prostą, jako że jedną z kluczowych ich cech jest dojrzewanie dynamiczną metodą solery i criaderas, z założenia wykluczającą dokładne określenie wieku. Przyjęty przez Consejo Regulador system certyfikacji wieku opiera się na poddawaniu ocenie pojedynczych partii win powstających u poszczególnych producentów sherry. Certyfikat potwierdzający wiek wina wydawany jest nie dla marki wina konkretnego producenta, ale dla danej partii wina ściągniętej z konkretnej solery. Degustacji dokonuje niezależny panel degustatorów złożony ze specjalistów, pracowników naukowych, techników i rozmaitych ekspertów w dziedzinie win sherry pozbawionych powiązań z producentami. Degustatorzy dodatkowo poddają wina analizom w Stacji Winogrodniczej i Enologicznej w Jerez, będącej w posiadaniu jednego z najlepiej wyposażonych laboratoriów w Hiszpanii. Tyle, że wyniki analiz nie wystarczą do wydania zaświadczenia potwierdzającego wiek wina, jeśli ono nie spełni wysokich wymagań jakościowych, a jego walory nie zostaną w pełni zaaprobowane przez ekipę najwyższej klasy specjalistów. Jedną z procedur gwarantujących jakość powstających w ramach apelacji wyrobów jest obowiązujący system kwotowy wymagający, aby za jeden sprzedany litr sherry, trzy litry takiego samego wina pozostawały w zasobach winiarni. Gwarantuje to, że wszystkie sprzedawane wina są przynajmniej trzyletnie. W przypadku win „ponad dwudziestoletnich” na każdy sprzedany litr takiego wina przypada przynajmniej 20 obowiązkowo pozostających w procesie starzenia w zasobach winiarni. Dokonując sprzedaży wina ponad 30 letniego winiarnia musi u siebie zostawić co najmniej 30 litrów poddawanego starzeniu wina odpowiadających każdemu sprzedanemu litrowi.

Do grupy cieszących się najwyższym prestiżem sherry należą także wina rocznikowe. Są one poddawane dojrzewaniu statycznemu, w przeciwieństwie do dynamicznego dojrzewania w systemie solera i criaderas, w ramach którego dojrzewa przytłaczająca większość sherry. Jak sama nazwa wskazuje sherry rocznikowe powstają z winogron zebranych w jednym tylko roku i nie są mieszane z winami z innych lat. Takie pochodzące z wybitnego rocznika wino po procesie wzmocnienia dojrzewa przy dostępie tlenu w opieczętowanych i nadzorowanych przez Consejo Regulador beczkach. Działania te podejmuje się w celu wykluczenia jakichkolwiek manipulacji przy winie.




Dorota Romanowska

Dorota Romanowska

Przewodniczka enoturystyczna z wieloletnim doświadczeniem, redaktor magazynu „Czas Wina”. Posiada międzynarodowy tytuł WSET Level 3. Szczególnie interesuje ją kultura, historia i winiarstwo Półwyspu Iberyjskiego, Ameryki Łacińskiej oraz Włoch.

pixelpixelpixelpixelpixelpixelpixelpixel