Oceniając jakość wina dwa walory mają pierwszorzędne znaczenie. Są to smak oraz aromaty występujące w winie. Poprzez aromaty możemy ocenić jakość wina, jego wady, jego zalety, z jakich odmian je wyprodukowano, z jakiego regionu winiarskiego pochodzi, czy było beczkowane, jak długo było macerowane, wreszcie jego wiek. Na podstawie aromatów można określić, czy wino posiada tzw. błędy – jest korkowe, utlenione (nie zawsze jest to wada), czy posiada tzw. brett. Słowem, czy nadaje się do spożycia, czy należy jednak zgłosić reklamację u sprzedającego.

Aromatów w winie jest olbrzymia ilość. Ale co ważniejsze występują w różnych momentach degustacji. Wino wąchamy przed zamieszaniem kieliszka – tutaj będziemy mieć do czynienia z aromatami delikatnymi, z reguły pozwalającymi określić odmianę, sposób maceracji, jakość. Fachowo to tzw. pierwszym nos.  W niezbyt dobrym winie możemy w ogóle nie wyczuć aromatów na tym etapie.

Następnie badamy aromaty po zamieszaniu wina w kieliszku. To tzw. drugi nos. W tym momencie uruchamiamy związki, które potrzebują większej ilości tlenu – to on je uwalnia z wina. Za te cięższe aromaty odpowiadają sposób fermentacji, siedlisko, sposób przechowywania wina.

Możemy zbadać aromaty wina również, gdy już kieliszek jest pusty. Trzeci nos powie nam sporo o wieku wina, jego potencjale, możliwości jego przechowywania. Ładne, czyste zapachy mogą nam sugerować, że konkretne wino, może mieć np. długi potencjał leżakowania.

Aromaty możemy podzielić na trzy rodzaje. Podstawowe, a więc te owocowe, charakterystyczne dla  poszczególnych odmian (przykładami niech będą pachnące sokiem z winogron odmiany muskatowe czy niesamowity gewürztraminer o aromatach liczi). Aromaty wtórne powstają w czasie maceracji i fermentacji alkoholowej. Odpowiadają za nie drożdże. Głównie mamy tutaj do czynienia z zapachami kwiatowymi, owocowymi lub winnymi. Przy winach dojrzałych możemy wyróżnić tzw. bukiet – w wyniku dojrzewania wina zapachy podstawowe i wtórne przekształcają się pod wpływem oksydacji, gdy wino ma dostęp do powietrza (madera), lub redukcji, gdy wino dostępu do powietrza nie ma – powstają aromaty wanilii, drewna, skóry.

Zestawy aromatów win i whisky stworzono po to, by ci, którzy chcą pełniej doświadczać degustowanych alkoholi, poznali aromaty w nich występujące, potrafili je odróżnić od innych, wreszcie prawidłowo je nazwać. W atmosferze dobrej zabawy możemy nauczyć się odpowiadać na najważniejsze pytanie, które zadajemy sobie podczas degustacji – „Co to za zapach?”. Zestawy francuskiej firmy Le Nez du Vin bezsprzecznie nam w tym pomogą.